Sur Frédéric Chopin : Questions biographiques et historiques: 301. La famille Wolowski 2 : selon Théodore Jeske-Choinski

Cette famille polonaise est en partie devenue française à l’occasion de la Grande Emigration, à laquelle ont participé François Wolowski (1776-1844), juriste, et son fils Louis (1810-1876), naturalisé français en 1834. Un autre membre illustre de cette famille est la musicienne Marie Szymanowska née Wolowska (1789-1831).

Il s’agit d’une famille anciennement juive de la ville de Rohatyn, issue d’Elisha Shor (mort en 1757), dont les enfants se sont convertis au christianisme au milieu du XVIIIème siècle dans le cadre d'un mouvement religieux messianique créé par Jacob Frank (1726-1791).

Ce mouvement est évoqué plus en détail sur la page La famille Wolowski 2 : selon Pawel Maciejko (présentation de l’ouvrage).

L’ouvrage

Références

*Teodor Jeske-Choiński, Neofici polscy: materyałly historyczne [Les Néophytes polonais (=Les Frankistes), matériaux historiques, Varsovie, Imprimerie Laskauer (Druk Piotra Laskauera), 1904 (version numérisée, non corrigée : lien)

*Idem, Wydawnictwo Antyk-Marcin Dybowski, 2015

L’auteur

Théodore Jeske-Choinski (Teodor Jeske-Choiński, 1854-1920) : écrivain et historien polonais, d’orientation conservatrice, plutôt antisémite ; auteurs de nombreux ouvrages, dont quelques-uns sur le judaïsme.

Contenu
L’ouvrage ne comporte pas de table des matières. Une bonne part est consacrée à un catalogue de personnalités du mouvement frankiste.

Extraits

Je reproduis ici les pages 99 à 102 (version numérisée corrigée) consacrées aux membres de la famille Wolowski. Quelques mots (marqués ??????) ne sont pas lisibles dans cette version.

Page 99

« Wołowscy.

Ten znakomity dom frankistowski pochodzi z Rohatyna i Satanowa. Założycielem jego był stary Łukasz Franciszek Wołowski (Salomon ben Eljasz, zwany Szlomą z Rohatyna), który przystąpił razem z synami swoimi: Franciszkiem, Józefem, Andrzejem i Łukaszem Franciszkiem jeden z pierwszych do frankizmu. Był on z Dominikiem Krysińskim najzdolniejszym z całej « kompanii »; obaj przemawiali w imieniu kontratalmudystów, reprezentowali ich wobec władzy, prowadzili bój polemiczny z przeciwnikami. Krysiński, osiadłszy w Warszawie, służył Frankowi dalej tylko pośrednio, dostarczając mu pieniędzy. Wołowski zaś z synami poszedł za mistrzem do Częstochowy, następnie do Brna i Offenbachu, gdzie służył jeszcze jego córce. Doczekał się lat bardzo sędziwych.

Oprócz starego Szlomy z Rohatyna z synami ochrzcili się we Lwowie: Wołowscy Józef, Jan, Feliks, Michał, Ludwik, Henryk, Tomasz z żonami i dziećmi i Wołowski Jan Kanty Rafał z Satanowa, syn Henryka Selwichowicza i Sury.

Wołowscy byli najwięcej rozrodzonym domem frankistowskim. W początkach XIX stulecia liczyli kilkadziesiąt głów męzkich. I byli najzdolniejsi z całej « kompanii ». Szereg mężów, zasłużonych na różnych polach, wyszedł z ich krwi. Nawet kobiety tej

Page 100

utalentowanej rodziny odznaczały się niepospolitemi zdolnościami i cnotami obywatelskiemi. Wszystkie domy frankistowskie, w które weszła Wołowska jako zona i matka, wydały ludzi zdolnych.

Wołowski Franciszek, deputowany na sejm z m. Płocka w r. 1818.

Wołowski Jan Kanty (ur. 1803 um. 1864), zasłużony prawnik. Na sam przód obrońca, potem prokurator senatu, członek komisyi, ustanowionej do przejrzenia projektu kodeksu cywilnego dla Królestwa Polskiego, w r. 1861 dyrektor główny sprawiedliwości, w r. 1862 profesor prawa i dziekan wydziału prawnego w b. Szkole głównej w Warszawie, współredaktor « Biblioteki Warszawskiej », autor dzieła naukowego p. t: « Wykład kodeksu cywilnego », wydanego po jego śmierci w r. 1866. Był mężem wielkiej nauki i wysokich cnot obywatelskich, naturą tak hojną i bezinteresowną, iż swoją pensyę profesorską oddawał ubogim studentom.

Wołowski Bronisław, bratanek Jana Kantego, publicysta, literat, autor dzieła francuskiego p. t: Dombrowski et Versailles, polskiego p. t: Z pamiętnika tułacza (1873), był przez pewien czas w Wiedniu redaktorem czasopisma, poświęconego sprawom ???? dnim p. t: « Messager de Vienne ».

Wołowski Ludwik Franciszek Michał Rajmund, znakomity ekonomista, syn Franciszka, deputowanego na sejm z miasta Płocka (ur. 1810 um 1876), w roku 1831 kapitan artyleryi i wice referendarz Rady Stanu. Wysłany do Paryża jako sekretarz legacyi, zamieszkał we Francyi na stałe. W r. 1834 zaczął razem z Faucher'em wydawać w Paryżu czasopismo

Page 101

p. t.: Revue de legislation et de jurisprudence . W r. 1839 mianował go rząd francuski profesorem prawa w szkole sztuk i rzemiosł, w r. 1848 wybrał go Paryż do Zgromadzenia konstytucyjnego. On to był twórcą francuskiego kreditu gruntowego {Crédit foncier). W r. 1875 wszedł do senatu francuskiego i był prezesem centralnego towarzystwa rolniczego dla Francyi. Napisał cały szereg rozpraw ekonomicznych w języku francuskim.

Wołowski Michał Kazimierz, syn Tomasza i Józefy z Maleszewskich (ur. w 1851 um. 1900), literat, powieściopisarz, komedyopisarz i dyrektor teatru w Łodzi. Napisał nowele i powieści: « Dziwni », « U swoich na obczyźnie », « W drodze za chlebem », « Cyganiątko », « Był Żydem », « Piekiełko », « Dzieci Warszawy », « Ostatni piorun ». Dramaty i komedye: « Dyabeł wenecki », « Genialni ludzie », « Mamgo » [?], « Nie wypada », « Trefniś i lutnista », « Alcybiades » i i. Był założycielem tygodnika « Głos ». Zaślubił w r. 1888 Maryę Dobiecką, córkę Napoleona i Pauliny Bełdowskej.

Wołowska Marya, zamężna Szymanowska (zmarła 1832), znakomita fortepianistka.

Wołowski Adam (um. 1865) dyrektor mennicy warszawskiej.

Adam Wołowski, żonaty z Barbarą Maryewską, bankier, wspólnik bankiera Salwiana Jakubowskiego, miał synów: Władysława, Stanisława, Franciszka i córkę Felicyę, która wyszła w r. 1850 za hr. Bronisława Lasockiego, prezesa rady nadzorczej banku dla handlu i przemysłu w Krakowie, obywatela ziemskiego.

Dzieci Władysława, syna Adama i Józefy z Szymanowskich:

1) Adam, obywatel ziemski, właściciel

Page 102

Orszewic w powiecie łęczyckim, żonaty 1° z Maryą Koziełło-Poklewską, 2° z księżniczką Stefanią Woroniecką.

2) Władysław, właściciel Wilczogóry w powiecie grójeckim, żonaty z Krzywoszewską,

3) Leon, były wspólnik bankiera Rawicza, żonaty z Joanną Wolff, córką księgarza petersburskiego.

4) Laura Leonowa Grabowska.

5) Józefowa Wielogłowska z Rudy Malenieckiej.

Córka Stanisława (drugiego syna Adama), żonatego z Rawiczówną, Jadwiga, zaślubiła hr. Antoniego Potulickiego.

Wołowski Stanisław, właściciel dóbr Kaski, męcenas, sędzia najwyższej instancyi Królestwa Polskiego, poseł na sejm, nobilitowany w roku 1823 z herbem Czerwony (« Na Kaskach »).

Wołowscy Jan i Teodor, nobilitowani w r. 1839 z herbem Bawół z dewizą: Deum cole regem serva.

Wołowski Wojciech był adwokatem w Warszawie. Jego syn ????, Józef, adwokat w Lublinie, żonaty 1° z Gerliczówną, 2° z Błeszczyńską (um. w r. 1899).

Wołowska Jadwiga, córka Feliksa, zamężna Zdzisławowa Jasieńska. Tejże syn Feliks Jasieński, współczesny estetyk, autor dzieła francuskiego p. t. « Manggha » protektor malarstwa japońskiego. »

A venir

Traduction

Analyse

A suivre

*La famille Wolowski 3 : l’ascendance de Marie Szymanowska

*La famille Wolowski 4 : à propos de François Wolowski (1786-1844)

*La famille Wolowski 5 : l'ascendance de François Wolowski (1786-1844)

*La famille Wolowski 6 : François et Louis Wolowski, période polonaise

*La famille Wolowski 7 : François et Louis Wolowski, période française

*La famille Wolowski 8 : à propos de Jean Kanty Wolowski

Création : 19 mai 2017

Mise à jour : 20 mai 2017 (corrections orthographiques)